Herdenkingsplek Lelystad

Gemeente Lelystad werkt sinds 2017 samen met Stichting Herdenken, Verzoenen en Vrijheid Lelystad aan de ontwikkeling van een nieuwe herdenkingsplek.
Omdat het Stadspark – waar de dodenherdenking wordt herdacht – de groeiende stroom bezoekers tijdens de herdenking niet meer aan kan en ontoegankelijk is voor mensen met een beperking,
wordt er nieuwe herdenkingsplek ontwikkeld. Ook krijgt de herdenkingsplek een bredere functie dan alleen het herdenken op 4 mei. Het doel is om te herinneren en eren, maar ook om de Lelystadse samenleving in al haar diversiteit met elkaar te verbinden.

Het nieuwe Herdenkingsmonument in Lelystad nodigt allerlei verschillende gemeenschappen uit om te herdenken en zal daarom bestaan uit verschillende lagen van de geschiedenis.
Er zullen zowel verhalen van pijn als hoop gedeeld worden. Het Herdenkingsmonument bestaat uit een landschap van stenen in het water van het Zilverpark.
Het landschap is gebaseerd op de patronen van het verkavelingspatroon van het Flevolandse polderlandschap. Het materiaal steen is voortgekomen uit de vele gesprekken met verschillende gemeenschappen. Stenen worden van oudsher in alle culturen en werelddelen gebruikt om verhalen over te brengen naar toekomstige generaties.

Het herdenkingsmonument vormt ook een nieuw stuk publieke ruimte in de stad, waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten. De vormen nodigen uit tot verschillende vormen van gebruik, van passief (bezinnen, in je eentje zitten) tot actief (spel en activiteiten). Ook zullen alle groep acht-leerlingen uit Lelystad uitgenodigd worden om een tekst over hun gedachten over herdenken te delen. Deze worden op kleinere stenen langs de gehele kade aangebracht. Het herdenkingsmonument is een plek waar over verschillen heen kan worden gekeken, waar verschillende generaties een gezicht krijgen, een plek die relevant blijft in de toekomst, en een plek die een rol inneemt in het dagelijks leven van de gemeenschappen van de stad.

Een nieuwe herdenkingsplek ontwikkelen heeft een zorgvuldig proces nodig. Studio L A interviewde de vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap, de Kerkengemeenschap, de Moskeeën gemeenschap, de Roma en Sinti gemeenschap, de Veteranengemeenschap, comité Slavernijherdenking, de LGBTQIA+ gemeenschap en fysiek beperkten gemeenschap. Alle gesprekken gingen over de wijze waarop deze groepen herdenken en welke behoeften ze hebben op een nieuwe plek. Maar ook over andere zaken. Zo gingen de gesprekken met de religieuze
gemeenschappen veel over symboliek en de interpretatie daarvan. Bij de fysiek beperkten gemeenschap ging het over hoe mensen met een zichtbeperking of mensen in een rolstoel zich ook op een fijne en veilige manier op de herdenkingsplek kunnen bewegen. Bij het comité Slavernijherdenking, de Roma en Sinti gemeenschap en de LGBTQIA+ gemeenschap gingen de gesprekken meer over acceptatie en pijn. Studio L A liet zich door deze gesprekken voeden en inspireren. Ook vormden ze in overleg met de gemeenschappen een klankbordgroep waarvan alle gemeenschappen onderdeel werden, zodat ze gedurende het hele ontwerpproces betrokken blijven en het ontwerp in elke fase kunnen blijven toetsen. We zijn er trots op dat deze gemeenschappen, inclusief de omwonenden, ondanks al hun verschillen en binnen deze gepolariseerde tijd, inmiddels een echte groep zijn geworden en samen de herdenkingsplek dragen.