Geheugenpaviljoen

Boven de nieuwe Zuidelijke Ringweg ontstaat straks een nieuw park voor Groningers, het Zuiderplantsoen. Aan de rand van het plantsoen staat het Geheugenpaviljoen, een verblijfsplek en podium. Het Geheugenpaviljoen is de tweede in een serie kunstwerken in het Zuiderplantsoen, eerder werd het Geheugenbalkon gerealiseerd langs de Hereweg (2021). In beide ontwerpen krijgen delen van de oude ringweg een andere functie en worden nieuwe elementen toegevoegd. Waar de liggers eerder de snelweg ondersteunden, dragen ze straks een biodiverse daktuin, die schaduw of beschutting geeft aan de mensen die eronder verblijven.

De vraag / kunstopdracht
Kunstpunt, bewoners uit de drie belendende wijken, Aanpak Ring Zuid en aannemerscombinatie Herepoort vormden samen een kunstcommissie en formuleerden een meerdelige kunstopdracht. De vraag van bewoners naar plekken die de nieuwe openbare ruimte zouden gaan activeren (ontmoeting, verblijf en activiteit) was daarin richtinggevend. In de opdracht werd het volgende gevraagd: vanuit welke gedachte kan er een logische en samenhangende serie verblijfsplekken ontstaan die bijdragen aan de beleving, gebruik en betekenis van het park, en hoe zou deze vormgegeven kunnen worden? Het meest aansprekende antwoord op bovenstaande vraag kwam van Studio L A

Visie Studio L A
Er werd unaniem voor de visie en het ontwerp van Studio LA gekozen omdat zij zich bij uitstek richten op de verhalen en geschiedenis van het gebied en zij hiermee een sterk concept neerlegden voor ontmoetingsplekken in het Zuiderplantsoen. Een ontwerp op het grensvlak van beeldende kunst, vormgeving en architectuur. “ons voorstel is om oude onderdelen van de snelweg te hergebruiken en opnieuw vorm te geven. Zo kunnen ze transformeren tot ontmoetings-, speel- en sportobjecten. De vormentaal van de snelweg leent zich daar goed voor. De abstract/geometrische vormen nodigen uit tot nieuwe gebruiksvormen. Tegelijkertijd blijft de iconische, voor iedereen zo herkenbare beeldtaal van een snelweg voldoende intact.” De visie sloot ook aan bij de eisen voor de inrichting van het park om tijdlagen zichtbaar te maken.

Het Geheugenpaviljoen – ontwerp
Met Geheugenpaviljoen wil studio L A plekken creëren waar omwonenden kunnen spelen, verblijven, ontmoeten en activiteiten kunnen organiseren. Bewoners hadden aangegeven dat ze in de buurt een overdekt podium en een ontmoetingsplek missen. Daarnaast gaven zij aan dat het een gemis in de stad de bereikbaarheid van water is. Geen of weinig plekken om aan het water te kunnen verblijven. Dit zijn belangrijke uitgangspunten voor het ontwerp.
De vloeren van het paviljoen zijn in vlakken van verschillende hoogten ontworpen. Bewoners kunnen deze podia vervolgens op hun eigen manier gebruiken. Zo kan er op verschillende manieren worden opgetreden maar biedt het ook plek waar mensen op een gewone dag kunnen zitten en verblijven, met aan de ene kant uitzicht op het park en aan de andere kant op het Winschoterdiep. Een bewuste keuze is om het grootste vloervlak op maaiveldhoogte te ontwerpen zodat het voor iedereen toegankelijk is.
Het podium bevindt zich onder een biodivers groendak, wat alleen te bereiken is voor het beheer via een vlizotrap. Zodat de bijen, vlinders en verschillende vogels daar is alle rust kunnen leven. Naast dat het groen een fijne, veilige leefomgeving is voor de flora en fauna, geeft het met (hangende) planten, sfeer aan het onderliggende podium en geeft het een groen uitzicht aan de bewoners aan de overkant van de straat.

Het dak wordt gedragen door de bestaande kolommen en liggers van de oude snelweg.
Materiaal wat anders afval zou zijn geworden.
Deze twee kolommen zijn niet de enige die studio L A wil hergebruiken. Om de lijn te laten zien waar ooit de snelweg liep, laten ze nog 4 kolommen staan. Aan de overkant van het Winschoterdiep laten ze een kolom staan waar ze een vleermuizenkast in integreren en een plek aan het water omheen vormgeven. Aan de andere zijde van het podium zetten 3 kolommen de lijn door, in het ontwerp zijn deze op een aflopende hoogte afgezaagd: tafelhoogte, zithoogte en gelijk met het maaiveld. Zo kan elke kolom op een andere manier gebruikt worden.
Het materiaal- en kleurgebruik refereert aan de eerste publieke plek, het Geheugenbalkon.

Het participatieproces
Voor de kunstopdracht is een kunstcommissie samengesteld met een bewoner Oosterpoort, bewoner De Linie, bewoner Herewegbuurt, Aannemer Combinatie Herepoort, Aanpak Ring Zuid, Kunstpunt Groningen. De bewoners van de Oosterpoort en De Linie zaten destijds in het buurtoverleg Oosterpoort en goed op de hoogte van wat er speelde. Zij hebben op een Jaarmarkt wensen van bewoners verzameld die belangrijke input was voor de inhoud van de kunstopdracht. Na realisatie van het Geheugenbalkon en tijdens het ontwerpproces van het Geheugenpaviljoen heeft Studio L A met de kinderen van de Bekenkampschool gesproken over de wensen van de kinderen voor een nieuwe plek en deze meegenomen. Voordat er naar buiten werd getreden met het ontwerp van GP is gesproken met de werkgroep Toegankelijk Groningen en zijn aandachtspunten meegenomen in uitwerking van het ontwerp.