Het AZC als onderdeel van een inclusieve samenleving

Het AZC als onderdeel van een inclusieve samenleving is een adviesdocument van Studio L A in opdracht van het Atelier Rijksbouwmeester, opgeleverd in 2020. Naar aanleiding van onze projecten rondom de leefbaarheid van de voormalige Bijlmerbajes, dat omgedoopt werd tot asielzoekerscentrum, zijn wij gevraagd om vanuit het perspectief van architectuur te adviseren over een verbetering van de leefomstandigheden in de asielzoekerscentra (AZC). Een AZC is de eerste plek waar nieuwkomers terecht komen na een periode van onzekerheid. Het is belangrijk om de ruimtes, architecturale elementen en uniformen te ontdoen van de visuele kenmerken van opgeslotenheid en controle. We analyseren voor dit advies de huidige dilemma’s van het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA), zoals een gebrek aan continuïteit in kennis en ervaring als gevolg van sterk wisselende budgetten en personeelsaantallen. We reflecteren op de toegevoegde waarde van een team van architecten en ruimtelijke experts binnen het COA die elk nieuw gebouw dat beschikbaar komt voor huisvesting individueel kunnen aanpassen aan haar nieuwe functie. We zetten het vraagstuk van de huisvesting van asielzoekers naast andere prangende kwesties zoals woningtekort onder jongeren en studenten, en proberen oplossingen te bieden waarin deze vraagstukken in relatie tot elkaar worden verbeterd. Ons advies is gericht op het creëren van een eerste thuis voor de inwoners en gaat hierbij zowel in op de leefvertrekken als op de openbare ruimte waar potentie is tot een betere verbinding met de samenleving als geheel. Een belangrijk aspect aan het document is dat de ruimtelijke omstandigheden niet op zichzelf staan maar dat we ze koppelen aan diversiteit binnen personeel, ontmoetingsmogelijkheden en de menselijke aspecten van het gevoel van geborgenheid, inclusiviteit en acceptatie.